به دنبال سهم از شلف موثر با تحلیل هیت‌مپ
چکیده
سهم از شلف؟ به نظرم سهم موثر از شلف مهم‌تر است!
من در این پست سعی کرده‌ام مدلی را پیشنهاد بدهم که افزون بر سهم فیزیکی برند از شلف، میزان دیده شدن بصری برند را نیز وارد تحلیل کند. در تصویر، هیت‌مپ عکسی واقعی از شلف یک داروخانه در ایران را توسط AI ایجاد کرده و از روی سهم‌‌بندی تعیین شده توسط AI، یک شاخص فرضی به نام Share of Attention یا سهم از توجه (دیده شدن) تعریف کردم. سپس از این شاخص در مثال فرضی دیگری، به عنوان وزن استفاده کردم. در نهایت شاخصی ترکیبی معرفی کرده‌ام که برای آن به عنوانی چون Adjusted Share of Shelf یا سهم موثر از شلف رسیده‌ام. این شاخص‌ها شاید بخشی از استانداردهای رسمی ریتیل‌آدیت نباشند، اما به نظرم می‌توانند به اثربخشی بیشتر تحلیل ما از Share of Shelf کمک کنند. خوشحال میشوم نظرتان را درباره این مدل فرضی بدانم.
سهم از توجه (Share of Attention)
بر اساس این تصویر، من شاخصی با عنوان «سهم از توجه» تعریف کرده‌ام. این شاخص نشان‌دهنده‌ی میزان توجه بصری‌ای است که یک برند از نگاه مصرف‌کنندگان یا بینندگان دریافت می‌کند. در واقع، این معیار به ما کمک می‌کند تا بفهمیم در میان تمام برندهای حاضر در قفسه، کدام‌یک بیشترین سهم از توجه چشم مشتری را به خود اختصاص داده است.
از سهم از توجه می‌توان به‌عنوان یک ضریب وزنی برای محاسبه‌ی شاخص دقیق‌تر دیگری با نام «سهم تعدیل‌شده از شلف (Adjusted Share of Shelf)» استفاده کرد. ترکیب این دو شاخص، تصویر واقعی‌تر و هوشمندانه‌تری از تأثیر چیدمان و دیده‌شدن برندها در نقطه‌ی فروش به ما می‌دهد.
در نتیجه، Share of Attention نه‌تنها یک معیار بصری است، بلکه ابزاری تحلیلی برای ارزیابی کیفیت حضور برند در شلف و میزان موفقیت آن در جلب توجه مشتریان محسوب می‌شود.
تحلیل نمونه
فرض کنیم که براساس تحلیل هیت‌مپ که توسط هوش‌مصنوعی انجام شده، نتایج زیر برای سه برند حاضر در تصویر به دست آمده باشد:
| Brand | Share of Shelf | Share of Attention (from Heatmap) | Initial Weighted Score | Adjusted Share of Shelf |
| Brand A | 40% | 60% | 0.4*0.6=0.24 | 0.24/0.36=66.7% |
| Brand B | 30% | 25% | 0.3*0.25=0.075 | 0.075/0.36=20.8% |
| Brand C | 30% | 15% | 0.3*0.15=0.045 | 0.045/0.36=12.5% |
| Total | 0.36 | 100% | ||
نتیجه‌گیری
همان‌طور که در نمودار نمونه بالا می‌بینیم، برند A حدود ۴۰٪ از فضای فیزیکی شلف را اشغال کرده است، اما به دلیل جذب ۶۰٪ از توجه بصری، سهم تعدیل‌شده آن از شلف به ۶۶٫۷٪ افزایش یافته است. اما از طرف دیگر برند C به‌صورت فیزیکی ۳۰٪ از فضای شلف را در اختیار دارد، اما به‌دلیل سهم پایین ۱۵٪ از توجه بصری، سهم تعدیل‌شده آن از شلف تنها حدود ۱۲٫۵٪ برآورد می‌شود.